พานขันหมากไทย ต้องเตรียมอะไรบ้าง เตรียมยังไง ต้องให้ใครถือ Glasshouse พร้อมไขข้อข้องใจแล้วค่ะ
Updated: Mar 10, 2021
สำหรับบ่าวสาวที่กำลังสงสัย พานขันหมากเอก ขันหมากโท คืออะไร แล้วทำไมต้องมี เรามีคำตอบค่ะ
หนึ่งในคำถามยอดฮิตของว่าที่บ่าวสาวชาวพุทธอย่างเรา ๆ คงจะหนีไม่พ้นเรื่องงานแต่งพิธีไทยค่ะ ด้วยความที่รายละเอียดค่อนข้างเยอะ ไหนจะของที่ต้องเตรียม ไหนจะลำดับพิธีการ แต่ไม่ต้องเป็นกังวลไปค่ะ วันนี้ทีม Glasshouse ได้รวบรวมข้อมูลที่ต้องรู้ รวบจบไว้ในที่เดียวให้คุณแล้วค่ะ
วันนี้เราขอเริ่มกันที่การเตรียมชุดพานขันหมากค่ะ สำหรับพิธีไทยพานขันหมากถือเป็นส่วนประกอบที่สำคัญมาก เพราะพานขันหมากต่าง ๆ นั้นมีความหมายในตัวเอง และยังแสดงถึงการที่เจ้าบ่าวให้เกียรติฝ่ายเจ้าสาว แสดงถึงความตั้งใจจริงในการที่จะมาขอเจ้าสาวให้มาเป็นศรีภรรยานั่นเองค่ะ แต่...เอ..พานขันหมากต้องมีอะไรบ้างนะ แล้วต้องให้ใครเป็นคนถืออะไรบ้างล่ะ เราต้องเตรียมอะไรไว้บ้าง มาดูกันค่ะ
พานขันหมากจริง ๆ แล้วประกอบด้วยชุดพานขันหมากเอกและชุดพานขันหมากโท ซึ่งถ้าบ้านไหนไม่เคร่งมาก ก็อาจจะใช้แค่ชุดพานขันหมากเอกก็ได้ค่ะ ในพานขันหมากเอกนี้จะประกอบไปด้วย
ขันหมากเอก
พานขันหมาก
พานขันหมากคือพานที่มักให้ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าวเป็นคนถือ ในพานจะประกอบไปด้วยหมากพลูอันเป็นของที่นิยมกินกันในสมัยก่อน วางไว้เป็นคู่ ถุงเงินถุงทองใส่ธัญพืชมงคล ถั่วเขียว งาดำ ข้าวเปลือก ข้าวตอก อันหมายถึงความเจริญงอกงาม ให้ชีวิตครอบครัวมีความสุข
พานธูปเทียนแพ
นับเป็นอีกพานที่สำคัญมากเพราะเจ้าบ่าวจะต้องถือพานนี้ด้วยตัวเอง นั่นก็เพราะว่า พานธูปเทียนแพมีความหมายถึงการขอขมา การขออนุญาตผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวในการที่จะไปขอรับตัวลูกสาวเค้ามาเป็นภรรายาค่ะ ในพานจะมีแพเทียนด้านล่างสุด ถัดมาเป็นแพธูป และวางกระทงดอกไม้ไว้ด้านบนสุด
พานสินสอด
จะไปขอลูกสาวเค้าทั้งที จะขาดพานนี้ไปไม่ได้เลยค่ะ พานสินสอดนี้มักจะให้คุณพ่อคุณแม่เจ้าบ่าวเป็นฝ่ายถือ หรือญาติผู้ใหญ่ก็ได้ค่ะ อาจจะแยกเป็นพานเงินสด พานเครื่องทองและเครื่องประดับ พานโฉนดที่ดิน พานเหล่านี้จะคลุมด้วยผ้าลูกไม้ หรือจะรวมไว้ในพานเดียวกันก็ได้เหมือนกันค่ะ
พานแหวนหมั้น
พานแหวนนี้มักจะให้พี่สาวหรือน้องสาวเจ้าบ่าวเป็นคนถือค่ะ จะแยกเป็นฝั่งเจ้าบ่าวเจ้าสาวคนละพาน หรือจะใส่ไว้ในพานเดียวกันก็ได้ ในพานจะวางกล่องแหวน ประดับด้วยดอกไม้เพื่อความสวยงาม
พานเชิญขันหมาก
พานนี้จะเป็นพานเดียวที่ให้ฝั่งเจ้าสาวเป็นฝ่ายถือ เป็นพานที่ไว้ต้อนรับขบวนขันหมากของฝ่ายเจ้าบ่าวนั่นเองค่ะ ในพานจะประกอบไปด้วยหมากพลูเป็นคู่ มักให้เด็กผู้หญิงฝ่ายเจ้าสาวเป็นคนถือต้อนรับ ถ้าเป็นสมัยก่อน เถ้าแก่ฝ่ายเจ้าบ่าวอาจจะหยิบพลูขึ้นมาเคี้ยวพอเป็นพิธี ก่อนจะให้ฝ่ายเจ้าบ่าวผ่านไปสู่ประตูเงิน ประตูทองค่ะ
ต้นกล้วย-ต้นอ้อย
มักจะให้เพื่อนเจ้าบ่าวถือกันเป็นคู่ที่ต้นขบวนขันหมาก โดยต้นกล้วยต้นอ้อยนี้สื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง ทำมาค้าขึ้น ให้มีลูกหลานเต็มบ้านเต็มเมืองเหมือนต้นกล้วย ถ้าเป็นสมัยก่อนจะนำไปปลูกที่บ้านเพื่อความเป็นสิริมงคลอีกด้วยค่ะ
ขันหมากโท
โดยปกติแล้วสำหรับงานแต่งพิธีไทยจะขาดชุดพานขันหมากเอกไปไม่ได้ แต่ถ้าจะให้เต็มจบครบสูตรพิธี เราจะต้องเตรียมชุดพานขันหมากโทไว้ด้วย ซึ่งจริง ๆ แล้วพานขันหมากโทอาจจะแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่แต่ละธรรมเนียมค่ะ หลัก ๆ ชุดพานขันหมากโทนี้จะประกอบด้วย
พานผลไม้มงคลจัดเป็นคู่ มักนิยมใช้มะพร้าว, ส้มโอ, กล้วย, หรือทับทิมแล้วแต่สะดวก
พานวุ้นเส้น 1 คู่
พานขนมมงคล 9 ชนิด (ทองหยอด ทองหยิบ ทองเอก ฝอยทอง จ่ามงกุฎ เสน่ห์จันทร์ ทองเอก เม็ดขนุน ถ้วยฟู หรือขนมมงคลอื่น ๆ ตามแต่สะดวกค่ะ) 1 คู่
โดยที่บางบ้านอาจจะมีพานไก่ต้ม พานหมูนอนตอง (หมูสามชั้นต้มวางบนใบตอง) พานขนมจันอับ ขนมกง พานขนมเปี๊ยะ หรือพานอื่น ๆ แล้วแต่ความเชื่อของแต่ละบ้านนั่นเองค่ะ
จบกันไปแล้วค่ะสำหรับการเตรียมพานขันหมาก ของที่ต้องเตรียมอาจจะดูรายละเอียดเยอะ แต่ในสมัยนี้บอกเลยว่าง่ายขึ้นมาก เพราะ Wedding Organizer ส่วนใหญ่มีบริการเตรียมชุดพานขันหมากทั้งเอกและโทไว้พร้อมเสร็จสรรพ บ่าวสาวสบายใจได้เลยค่ะ แน่นอนว่าทางเราเองนอกจากบริการตกแต่งสถานที่แล้วก็มีบริการชุดพานขันหมากเอก-โทไว้พร้อม หรือจะเป็นชุดพิธีสงฆ์ หรือชุดส่งตัวเข้าเรือนหอก็ขอให้บอก Glasshouse ได้เลยค่ะ
พูดถึงพิธีสงฆ์ หลายคนคงมีคำถามถึงลำดับขั้นตอน การเตรียมงาน พิธีการใช่มั้ยละคะ รอติดตามได้เลยค่ะ ในครั้งหน้า Glasshouse จะมาเล่าให้ฟังกันค่ะ
Content Written by Glasshouse Weddings & Events
Facebook Page: Glasshouse Weddings & Events